Jak drukowane są znaczki pocztowe?

Zwykle używamy ich, gdy wysyłamy kartki świąteczne lub wielkanocne do rodziny i przyjaciół. Niektórzy z nas nawet je kolekcjonują. Ale czy zastanawiałeś się kiedyś, jak faktycznie drukowane są znaczki pocztowe?

Możesz być zaskoczony, że drukowanie znaczków na domowej drukarce jest tak samo „łatwe” jak domowy druk banknotów. Z prawnego punktu widzenia znaczki są klasyfikowane jako papiery wartościowe, posiadają więc szereg zabezpieczeń, które utrudniają podrabianie.

Ale najpierw spójrzmy, jak powstały znaczki pocztowe.

Krótka historia znaczków pocztowych

Prekursorem znaczków były stemple atramentowe, których odcisk został wykonany przez urzędników pocztowych, aby zrozumieć, że zapłacono im za przewóz przesyłki. Jednak ten system nie był zbyt praktyczny; był podatny na korupcję, nadawca musiał osobiście przyjść na pocztę, a adresaci często odmawiali przyjęcia koperty (głównie dlatego, że nadawca nie zawsze płacił za transport i ten obowiązek na nich przechodził).

Pierwsze propozycje znaczków pocztowych przedstawili Lovrenc Košír z ówczesnych Austro-Węgier (1835) i angielski parlamentarzysta Rowland Hill (1837). Żadnemu z nich nie udało się przekonać władzę. Sukces poniósł dopiero inny Anglik, James Chalmers,

Pierwszy znaczek - nazwany Penny Black - ujrzał światło dzienne 1 maja 1840 r., przedstawiający królową brytyjską Wiktorię. W ciągu trzech lat urzędy pocztowe w Szwajcarii i Brazylii również zaczęły wydawać znaczki, a już w 1860 r. wysyłanie listów ze znaczkami było powszechną praktyką w ponad 60 krajach na całym świecie.

Znaczki, podobnie jak banknoty, przedstawiały ważne postacie historyczne i współczesne, ale także ważne wydarzenia, faunę i florę czy sztukę. Urzędy pocztowe przywiązywały szczególną wagę do ich designu, dlatego oczy kolekcjonerów szybko utkwiły w znaczkach.

Filatelistyka generowała niegdyś ogromne dochody dla urzędów pocztowych, co doprowadziło do wydawania kolejnych serii znaczków. Wraz z nadejściem komunikacji elektronicznej znaczenie tych małych dzieł sztuki zaczęło spadać, ale są one nadal szeroko stosowane.

Od projektu do druku - jak powstaje znaczek?

Na początku każdego znaczka znajduje się projekt graficzny. W przeszłości formę znaczków projektowali ważni artyści, malarze, graficy.

Pierwszy znaczek pocztowy w Polsce

Tradycyjnie znaczki wytwarzano techniką stalorytu rotacyjnego. Jednak ta metoda produkcji jest niezwykle wymagająca - wymaga przeniesienia projektu graficznego znaczka poprzez ręczne grawerowanie na stalowy blok. Powstały grawer pełni rolę matrycy (szablon), według której odlewane są formy drukarskie.

Para takich form jest następnie wyginana w półokręgu, tworząc stalowy cylinder drukujący. Główny kolor jest następnie nakładany na nią od góry, podczas gdy od spodu jest przenoszony na specjalny papier do pieczątek. Pozostałe kolory są dodawane do arkusza wydruku metodą wklęsłodruku.

Technika druku typograficznego, która dawniej była wykorzystywana głównie do produkcji stempli, opiera się na podobnej zasadzie co druk wklęsły. Główna różnica polega na tym, że grawer tworzy „negatywny” (odwrócony lustrzanie) obraz oryginału.

Wadą druku typograficznego jest niska rozdzielczość powstałego obrazu. Stal nigdy nie przylega idealnie do kartki papieru, więc nie warto tworzyć detali na oryginale.

Oprócz druku stemplowego, typografia jest również wykorzystywana do druku dzieł literackich.

Specjalnością jest wówczas druk offsetowy. Jest najczęściej stosowany w nowoczesnym druku znaczków pocztowych i ogólnie przypomina druk wklęsły. Oryginał jest najpierw wygrawerowany na stalowej płycie; grawer jest następnie nadrukowywany na gumie. Dopiero wtedy jest drukowany na papierze do pieczątek. Poszczególne kolory nakładane są stopniowo, dlatego stosuje się kilka szablonów drukarskich.

Jak są znaczki chronione przed fałszowaniem?

Częścią drukowania znaczków pocztowych jest integracja zabezpieczeń. Używany jest:

• papier specjalny (prążkowany lub tkany),
• kolor luminescencyjny, który można rozpoznać tylko w świetle ultrafioletowym (dobór formuł jest taki, aby były jak najtrudniejsze do podrobienia),
• znak wodny (tworzenie znaków wodnych).